Taniec Smoków #1

Taniec Smoków jest - obok zniszczenia Castamere - jednym z najbardziej poruszających wydarzeń w dziejach Westeros. Jest to też prawdopodobnie najbardziej widoczny wzorzec przeniesiony z kart naszej historii. Wszak walka czarnych z zielonymi to nic innego jak Wojna Dwóch Róż, a masa postaci znanych z Tańca Smoków to bohaterowie konfliktu Lancasterów i Yorków. Dla przykładu wymienię dwóch z nich:

• Królotwórca - u Martina jest to ser Criston Cole, czyli nikt inny jak Richard Neville;
• Perkin Pchła - choć u George'a koronował na króla swojego giermka, jest to oczywiście Perkin Warbeck.

I moglibyśmy tak w nieskończoność wymieniać nazwiska, aż cały tekst zmieniłby się w wykład z historii Zjednoczonego Królestwa. Jeśli ktoś chce bardzo poznać skróconą wersję, może sięgnąć np. po rozdział z "Tajemniczych zgonów władców" Iwony Kienzler, po dłuższą wersję można zabrać się np. za "Wyspy" Normana Daviesa albo cały szereg poświęconych Wojnie Dwóch Róż książek, w przekładzie lub nie.

Naszym celem będzie przyjrzenie się Tańcu Smoków poprzez pryzmat "Ognia i krwi", bo gdy po raz pierwszy brałam na warsztat ten krwawy konflikt Rhaenyry z Aegonem II, nie mieliśmy jeszcze w rękach kroniki dziejów Targaryenów, a temat jest warty uwagi i uzupełnienia w porównaniu do wersji sprzed lat.

Problemy Viserysa, za które może podziękować dziadkowi

Viserys odziedziczył Żelazny Tron po swoim dziadku, Jaehaerysie I, a wraz ze stołkiem króla dostał w spadku masę problemów poprzednika.

Pozornie czytelnik zaznajamiający się z opisem panowania Starego Króla ma wrażenie, że był to władca mądry, dobry, nowoczesny reformator i ogólnie świetnie sobie radził. 

Aemon, najstarszy z synów Jaehaerysa, miał córkę Rhaenys. W wieku 16 lat księżniczka poślubiła Corlysa Velaryona i wraz z Wężem Morskim doczekała się dwójki dzieci: Laeny i Laenora. 

W chwili śmierci Aemona następcą tronu ogłoszono Baelona, drugiego syna Jaehaerysa, pomijając w sukcesji zarówno Rhaenys, jak i jej dzieci. Viserys I był synem Baelona, więc pomiędzy Rhaenys a nim była zadra, którą pogłębiły precedensy Wielkie Rady. Samą Rhaenys nazywano the Queen Who Never Was.

Jej mąż, lord Velaryon, rozgniewał się tak bardzo, że zrezygnował z tytułu admirała i miejsca w małej radzie, a potem zabrał żonę z powrotem do swej siedziby, Driftmarku. Lady Jocelyn z rodu Baratheonów, matka Rhaenys, również była zła na króla, podobnie jak jej brat Boremond, lord Końca Burzy.

Królowa Alysanne sprzeciwiała się decyzji Jaehaerysa, który przedłożył drugiego syna nad dziedziców pierwszego. Doszło do separacji (tzw. Drugiej Kłótni), Alysanne zamieszkała na Smoczej Skale na 2 lata, unikając męża.

Również małżeństwa, zaplanowane przez Jaehaerysa i jego żonę, nie przyniosły wnukom wiele radości. Viserys, nim objął tron, poślubił Aemmę Arryn, córkę Daelli Targaryen. Daella zmarła w połogu, a sama Aemma miała problem z kolejnymi ciążami. Mariaż z cioteczną siostrą nie zapewnił Viserysowi męskiego potomka. Brat Viserysa, Daemon, również stanął na ślubnym kobiercu, biorąc za żonę Rheę Royce. Małżeństwo było bezdzietne i nieudane. 

Ojciec Viserysa i Daemona prawdopodobnie został otruty na polowaniu albo miał problem z wyrostkiem:

W roku 101 o.P., podczas polowania, książę Baelon zaczął się nagle uskarżać na ból w boku. Po powrocie do miasta ból się nasilił. Brzuch się powiększył i stwardniał, a dolegliwości stały się tak dokuczliwe, że Baelon nie mógł podźwignąć się z łóżka.

Po śmierci Baelona Rhaenys i jej dzieci ponownie zgłaszani byli jako dziedzice Żelaznego Tronu. I tu sięgnijmy do słownikowej/wikipediowej definicji pierworództwa:

Primogenitura (od łac. primo genitus „najpierw urodzony, najstarszy (z synów)”) – prawo pierwszeństwa w dziedziczeniu tronu, majątku, majoratu itp., przysługujące najstarszemu synowi lub najstarszemu potomkowi w linii prostej; pierworództwo.

Najstarszym potomkiem pierwszego syna króla była kobieta. Najstarszym z dzieci Rhaneys była Laena, nie Laenor. A Jahaerys, cóż... zaczął rozważać ogłoszenie dziedzicem arcymaestera Vaegona, na co zareagowali zarówno dziedzice Aemona, jak i Baelona:

Na dwór dotarły wieści, że Corlys Velaryon gromadzi w Driftmarku okręty i ludzi, by „bronić praw” swego syna Laenora, natomiast Daemon Targaryen, dwudziestoletni młodzieniec, porywczy i kłótliwy, zwołał oddział zaprzysiężonych mieczy, by poprzeć swego brata, Viserysa.

To właśnie arcymaester Vaegon podsunął ojcu pomysł zwołania Wielkiej Rady, co miało zapobiec wojnie, a w rzeczywistości odwlekło ją w czasie. 

Zgodnie z pierworództwem Żelazny Tron powinien przypaść Laenorowi Velaryonowi, po tym jak wykluczono jego matkę i siostrę ze względu na płeć.

Jednakże Viserys odziedziczył prawa po ojcu, a Laenor po matce. Większość lordów uważała, że męska linia musi mieć pierwszeństwo przed żeńską.

No i właśnie w tym leży przyczyna, dla której wybuchł Taniec Smoków. Większość lordów opowiadała się za męskimi dziedzicami - w przyszłości mieli oni również wybrać Aegona II nad Rhaenyrę. 

Król Jaehaerys nie przybył na radę, ale gdy dotarły do niego wieści o werdykcie, podziękował lordom za ich pomoc i z wdzięcznością nadał tytuł księcia Smoczej Skały swemu wnukowi, Viserysowi.

Za Laenorem opowiedzieli się Baratheonowie, Starkowie, Manderly, Dustin, Blackwood, Bar Emmon, Celtigar i inni. Ci lordowie - za wyjątkiem Baratheonów - wspierali później córkę Viserysa i żonę Laenora.

W oczach wielu Wielka Rada z roku 101 ustanowiła precedens w sprawie sukcesji. Bez względu na starszeństwo Żelaznego Tronu nie mogła odziedziczyć kobieta ani jej męscy potomkowie.

Te zmiany prawne uchwalone przez Wielkie Rady stały się podłożem konfliktu, który doprowadził do wygubienia bestii z Valyrii i nieomal całkowicie zniszczyły ród Targaryenów. 

Możemy więc założyć, że Jaehaerys I niechcący przyłożył rękę do bratobójczej wojny we własnej rodzinie. Ale nie on jeden odpowiada za Taniec Smoków.

Winni także są Hightowerowie. 

Żądni zaszczytów i wysokich pozycji na królewskim dworze, zyskali dojście do władzy dzięki posadzie namiestnika przyznanej Otto Hightowerowi. Ręka Króla sprowadził na dwór swoją rodzinę, a jego piętnastoletnia córka stała się towarzyszką Jaehaerysa aż do śmierci monarchy.

Od chwili, gdy Viserys I objął tron, całe brzemię władzy spoczywało na barkach małej rady, a więc w rękach Otto Hightowera. 

Wszyscy się zgadzali, że jest zdolnym człowiekiem, wielu jednak uważało go za dumnego, szorstkiego i wyniosłego. Z upływem lat stawał się coraz bardziej władczy. Wielu potężnych lordów i książąt miało mu za złe takie zachowanie i zazdrościło dostępu do Żelaznego Tronu.

Rywalem Otto Hightowera był książę Daemon Targaryen. W wieku 16 lat brat przyszłego króla został pasowany na rycerza i otrzymał z ręki Jaehaerysa Mroczną Siostrę. Gdy Viserys I został koronowany, Daemon poprosił go o rozwiązanie małżeństwa.

Viserys odrzucił tę prośbę, pozwolił jednak Daemonowi wrócić na dwór królewski, gdzie zasiadał w małej radzie. W latach 103–104 służył jako starszy nad monetą, a przez połowę roku 104 jako starszy nad prawami.

Daemon nie zagościł na stałe w małej radzie brata. Gdy został dowódcą Straży Miejskiej, Daemon poczuł się w swoim żywiole. Nie tylko wprowadził złote płaszcze i podstawowe uzbrojenie dla strażników, ale osobiście patrolował Królewską Przystań.

Wkrótce księcia znano we wszystkich podejrzanych miejscach w Królewskiej Przystani. Często widywano go w winnych szynkach (gdzie mógł pić za darmo) i w jaskiniach hazardu (z których zawsze wychodził, mając przy sobie więcej pieniędzy niż przedtem).

Wtedy też Daemon związał się z Mysarią, lyseńską tancerką. Viserys I miał tylko córkę, więc Daemon uważał się za dziedzica Żelaznego Tronu. Król nie ogłosił jednak brata księciem Smoczej Skały, za to Daemon zyskał przydomek Księcia Miasta.

Księżniczka Rhaenyra również pokochała stryja, albowiem Daemon zwykle poświęcał jej wiele uwagi. Gdy tylko leciał na swej smoczycy za wąskie morze, zawsze przywoził księżniczce jakiś egzotyczny podarunek.

Daemon był turniejowym czempionem, kochał polowania, walkę, był także smoczym jeźdźcem, podczas gdy Viserys I od śmierci Baeloriona przytył i zaprzestał aktywności. Królewski brat był podziwiany jako wojownik, przystojny i niebezpieczny.

W liście do brata, lorda Starego Miasta, namiestnik pisał: „W żadnym razie nie wolno dopuścić, by książę Daemon zasiadł na Żelaznym Tronie. Stałby się drugim Maegorem Okrutnym albo nawet gorzej”.

Otto Hightower przekonał króla, by pozbawił Daemona miejsca w małej radzie, ale dzięki temu Daemon zyskał na swoje rozkazy dwa tysiące ludzi, w tym Harwina Stronga Łamignata. 

Królewski namiestnik uznawał Rhaenyrę w początkach panowania Viserysa I za prawowitą dziedziczkę Żelaznego Tronu, wbrew precedensowi z Wielkiej Rady. W tamtym czasie osobistym obrońcą Rhaenyry został ser Criston Cole.

Po śmierci królowej Aemmy i nowonarodzonego syna, król Viserys postanowił rozstrzygnąć kwestię sukcesji. Odrzucił orzeczenie Wielkiej Rady i ogłosił Rhaenyrę księżniczką Smoczej Skały oraz dziedziczką tronu.

W Królewskiej Przystani urządzono wystawną uroczystość, podczas której setki lordów złożyło hołd Radości Królestwa, przycupniętej u stóp zasiadającego na Żelaznym Tronie ojca. Wszyscy przysięgli szanować jej prawa i bronić ich.

Rozgoryczony i rozczarowany Daemon zrezygnował ze stanowiska dowódcy Straży Miejskiej i udał się na Smoczą Skałę, a później - z rozkazu brata - do Doliny Arrynów. W międzyczasie Mysaria poczęła i poroniła dziecko spłodzone z Księciem Miasta po tym, jak była zmuszona oddać smocze jajo i popłynąć do Lys.

*